Alles wat je moet weten over acrylverf als je wilt beginnen met schilderen

Als je ooit in een kunstenaarswinkel hebt gestaan, dan weet je dat er heel veel soorten verf zijn en dat het lastig kiezen is tussen de verschillende merken en soorten.
Zelf schilder ik graag met verschillende materialen: aquarelverf, olieverf en acrylverf. Maar als ik écht moet kiezen, dan is acrylverf mijn favoriet. Waarom?
Dat leg ik je allemaal uit in deze blog.
Maar eerst: wat is acrylverf eigenlijk precies?
Alle verf begint bij pigment
Of je nu werkt met olieverf, aquarelverf of acrylverf – ze hebben allemaal één ding gemeen: ze zijn gemaakt met pigment.
Pigment is een kleurstof in poedervorm en het is het pigment dat de verf zijn kleur geeft.
Wat de verf vloeibaar maakt en zorgt dat je ermee kunt schilderen, is het bindmiddel. En daar zit het grote verschil tussen de verschillende soorten verf: elke verfsoort gebruikt een ander bindmiddel.
- Bij olieverf is dat lijnolie of een andere plantaardige olie.
- Bij aquarelverf (ook wel waterverf of watercolor genoemd) is het bindmiddel meestal Arabische gom.
- En bij acrylverf wordt een kunststof (acrylaathars) als bindmiddel gebruikt. Daar komt ook de naam vandaan en dat maakt acrylverf nét even anders.

Acrylverf: nog relatief jong
Olieverf en aquarelverf bestaan al eeuwenlang. Grote meesters als Rembrandt en Turner werkten ermee. Acrylverf bestaat pas sinds de jaren 50 van de vorige eeuw en werd toen pas echt door kunstenaars gebruikt. Dat lijkt misschien lang geleden, maar in kunsttermen is het een vrij nieuwe verfsoort.
Toch heeft acrylverf in korte tijd een enorme plek veroverd in de kunstwereld. En dat is niet voor niets.
Waarom acrylverf zo populair is
Er zijn behoorlijk wat voordelen aan acrylverf, zeker als je het vergelijkt met olieverf of aquarelverf.
Een paar eigenschappen van acrylverf op een rijtje:
- Acrylverf droogt snel. Geen dagen wachten zoals bij olieverf. Afhankelijk van hoe dik je de verf op het doek zet, kun je snel weer verder schilderen met de volgende lagen.
- Reukloos. Geen last van terpentine of sterke geuren.
- Je kunt acrylverf met water verdunnen.
- Materialen zijn makkelijk schoon te maken.
- Geschikt voor allerlei ondergronden. Denk aan doek, papier, hout, karton en zelfs steen of plastic.
- Veel technieken mogelijk. Van dikke structuren tot transparante lagen (glaceren).
- Betaalbaar en veelzijdig. Er is voor ieder budget kwalitatief goede acrylverf beschikbaar.
Hoe gebruik je acrylverf?
Acrylverf gebruiken is makkelijk. Je kunt de verf rechtstreeks uit de tube gebruiken maar beter nog: meng de verf op je palet voor mooiere kleuren.
Je kunt de verf iets verdunnen met water. Hoe meer water je toevoegt, hoe transparanter, doorzichtiger de kleur wordt. Maar pas op: gebruik niet teveel water want dat zorgt ervoor dat de verf niet meer goed aan je ondergrond hecht. Wil je transparante lagen schilderen dan kun je beter een acrylmedium gebruiken om de verf te verdunnen.

Penselen maak je schoon met water en een beetje zeep, maar let op dat je ze niet laat indrogen. Ingedroogde acrylverf is keihard en krijg je niet meer uit je kwasten. Eenmaal opgedroogd is acrylverf permanent en kun je het niet meer verwijderen.

Wat is het verschil tussen studieverf en professionele acrylverf?
Als je net begint met schilderen, vraag je je misschien af: “Welke acrylverf is het beste voor beginners?”
In de winkel of online zie je allerlei goedkope setjes liggen, bijvoorbeeld bij Action, Hema of Xenos. Lekker betaalbaar, en de verpakking ziet er aantrekkelijk uit. Maar als je echt iets moois wilt maken, is het goed om even stil te staan bij het kwaliteitsverschil in acrylverf.
Hobbyverf is niet geschikt
Hobbyverf, zoals die goedkope setjes, is leuk voor kinderen of als je gewoon een keer iets creatiefs wilt doen zonder verwachtingen.
Maar als je serieus aan de slag wilt, en echt trots wilt zijn op het resultaat? Dan heb je acrylverf van betere kwaliteit nodig, en die hoeft echt niet extreem duur te zijn.
Veel mensen weten niet dat goedkope hobbyverf vaak wordt gemaakt met kleurstoffen in plaats van pigmenten. Kleurstoffen lijken op wat je in viltstiften vindt, ze lossen op in het vocht van de verf en geven wel kleur, maar zijn veel minder stabiel en krachtig.

Echte kunstenaarsverf bevat pigmenten: dat zijn fijne poederdeeltjes die door een bindmiddel worden vastgehouden en zorgen voor sterke kleuren die je goed met elkaar kunt mengen.
Goedkope acrylverf heeft een paar duidelijke nadelen:
– De kleuren zijn niet kleurecht en vervagen snel. Je schilderij ziet er na een jaar niet meer uit zoals je het gemaakt hebt.
– Mengen lukt slecht: kleuren worden al snel grauw of modderig, waardoor je weinig controle hebt over je gemengde kleuren.
– De verf is vaak dun, waterig en slecht dekkend: je moet meerdere lagen aanbrengen en zelfs dan blijft het resultaat vaak slap of vlekkerig.
Als het resultaat met goedkope acrylverf niet zo is als dat je had gehoopt, ligt dat niet aan jou, maar aan de slechte kwaliteit van goedkope verf!
Daarom is het belangrijk om vanaf het begin te werken met goede acrylverf. Je hoeft niet meteen de duurste professionele kwaliteit te kopen. Veel merken hebben ook een studiekwaliteit-lijn met echte pigmenten, die wél goed mengen, dekken en langdurig mooi blijven.
Wat is de beste acrylverf voor beginners?
Dus als je je afvraagt: “Wat is de beste acrylverf voor beginners?”, dan is het antwoord simpel: een verf waarin echte pigmenten zitten en geen kleurstoffen. Die koop je meestal bij een kunstenaarswinkel, niet in de speelgoed- of budgetwinkel.
Wil je leren schilderen en plezier houden in wat je maakt? Begin meteen met het juiste materiaal.
Welke kunstenaarsverf kun je het beste gebruiken?
In kunstenaarswinkels vind je twee soorten: professionele verf en studieverf.
Met beide kun je goed schilderen en kleuren mengen. Welke je gebruikt is afhankelijk van je budget.
Professionele acrylverf: Dit is de beste verf gemaakt van hoge kwaliteit pigmenten en heeft ook de hoogste prijs.
De prijs wordt bepaald door het pigment. Omdat de verf veel pigment bevat heeft het daarom een sterkere kleurkracht dan goedkopere verf en is daardoor zuinig in gebruik. Ook al is dit duurdere verf, je doet er langer mee dan goedkopere verf. De prijs verschilt per kleur, omdat het ene pigment duurder is dan de andere. In professionele verf worden (duurdere) pigmenten gebruikt zoals Cobalt, Cadmium en Cerulean welke je niet in studieverf vind.

Studiekwaliteit acrylverf: Goedkoper dan professionele verf, maar nog steeds goede verf. Het bevat minder pigment dan de professionele verf en er worden goedkopere pigmenten gebruikt. Alle kleuren in studieverf hebben dezelfde prijs.
Studieverf is daarom ideaal om mee te beginnen als je eerst wil proberen of je het schilderen leuk vind en niet meteen veel geld uit wilt geven. Je kunt dan later altijd overgaan naar professionele verf.
Goede studieverf is onder andere: Amsterdam Standard, Galeria van Winsor & Newton, Liquitex Basics en Daler Rowney System 3. Deze merken zijn vergelijkbaar maar Amsterdam Standard is in Nederland de goedkoopste van deze vier wat waarschijnlijk komt omdat deze verf in Nederland wordt gemaakt. (Er zijn natuurlijk nog veel meer merken, maar dit zijn de merken die ik zelf heb geprobeerd, en die zijn stuk voor stuk gewoon goed)

Studiekwaliteit acrylverf van links naar rechts: Amsterdam Standard, Galeria (Winsor and Newton), Liquitex Basics en Daler Rowney System 3
Bekende merken professionele acrylverf.
Er zijn veel goede merken professionele acrylverf zoals: Golden Artist Acrylics, Old Holland New Masters Classic Acrylic, Ara, Liquitex Professional, Winsor & Newton Artist Acrylic, Rembrandt en er zijn nog veel meer merken. Elk merk heeft z’n eigen eigenschappen, en zelfs binnen de professionele verf is er verschil in prijs en kwaliteit.
Dat komt door het soort pigmenten dat wordt gebruikt, de hoeveelheid pigment, het bindmiddel en de consistentie van de verf. Sommige merken gaan voor maximale kleurkracht, andere juist voor een fijne smeerbaarheid of specifieke technieken.
Wat het beste werkt, hangt af van je eigen voorkeur. De één houdt van dikke verf met veel structuur, de ander werkt liever met iets vloeibare verf. Probeer gerust eens een paar losse tubes van verschillende merken. Zo ontdek je vanzelf wat bij jouw manier van schilderen past.

Acrylverf is er in verschillende samenstellingen. Het ene merk maakt de verf wat dikker, het andere juist wat dunner. Studieverf is meestal wat dunner, een beetje zoals vla. Professionele verf is vaak wat dikker en romiger van structuur. Heavy Body is qua dikte vergelijkbaar met boter.

Heavy body acrylverf is wat dikke stevige verf.
Sommige merken, zoals Liquitex en Golden Acrylics, hebben zelfs verschillende soorten professionele acrylverf:
- Heavy Body: dik en stevig, ideaal als je graag penseelstreken of structuur ziet.
- Fluid: dunner en vloeiender, handig voor details, glaceren of werken in laagjes.
- High Flow: superdun, bijna als inkt – perfect voor tekenen, kalligrafie of airbrush.
Welke soort je ook gebruikt: professionele verf bevat veel pigment, waardoor de kleuren krachtig blijven, zelfs als je ze verdunt met water of een medium.

Golden en Liquitex hebben ook een vloeibare variant in hun assortiment: Fluid acrylverf.

In het schilderij 'De Deur" gebruikte ik Golden Heavy Body en Fluid acrylverf
Ik hoorde ooit een kunstenaar zeggen dat je met acrylverf niet dezelfde technieken kunt toepassen als met olieverf. Dat is maar deels waar. Gebruik je professionele acrylverf (zoals die van Golden Acrylics) in combinatie met de juiste mediums, dan is het verschil met een olieverfschilderij vaak nauwelijks te zien.
Toen jaren geleden het schilderij De Deur geëxposeerd werd, kreeg ik van een paar ervaren kunstenaars de vraag met welke verf ik het had geschilderd. Ze konden niet zien of het olieverf of acrylverf was. Dat zegt genoeg: als je werkt met acrylverf van goede kwaliteit en de juiste technieken gebruikt, is het verschil nauwelijks te zien.

Laag over laag werken met transparante kleuren lukt alleen als je verf genoeg pigment bevat.
Samenvattend: waar moet je op letten?
- Vermijd hobbyverf. Deze verf bevat meestal kleurstof in plaats van pigment en zorgt voor zwakke resultaten.
- Studieverf. Perfect voor beginners – betaalbaar, voldoende pigment en prima om mee te experimenteren.
- Professionele verf. Geweldig voor wie ervaring heeft en het maximale uit kleuren wil halen, maar niet noodzakelijk als je net begint.
Welke merken acrylverf raad ik aan?
Er zijn een paar fijne merken studieverf waar je prima mee kunt beginnen: Amsterdam Standard (van Royal Talens), Winsor & Newton Galeria, Liquitex Basics en Daler Rowney System 3. Ze zijn betaalbaar en van goede kwaliteit om de basis te leren. Van deze vier is Amsterdam Standard mijn favoriet – en in Nederland ook nog eens de goedkoopste.
Heb je iets meer te besteden? Dan kun je kijken naar Amsterdam Expert of Ara. Beide zijn betaalbare professionele acrylverf van Nederlandse bodem. Ara wordt soms nog als studielijn gezien, maar eigenlijk is het gewoon professionele verf van Old Holland. De kwaliteit is vergelijkbaar met Expert, maar de verf voelt net wat anders aan: Expert is wat dikker, terwijl Ara soepeler is. Het grote voordeel van Ara zit in de pigmenten – ze gebruiken veel kleuren met maar één pigment. Daardoor mengt het zuiverder, net als bij de echte topmerken. Je vindt in Ara ook meer bijzondere en hoogwaardige pigmenten dan in Expert.
Wil je echt topkwaliteit? Dan kom je uit bij merken als Golden, Winsor & Newton Artist Acrylics, Liquitex Heavy Body en Old Holland New Masters. (En er zijn nog meer professionele merken.) Dit zijn de echte toppers, als je met de allerbeste acrylverf wilt schilderen.
Welke acrylverf gebruik ik zelf?
Hopelijk heb je iets aan de informatie uit dit artikel en heb je nu een beter beeld van wat acrylverf is, en van het verschil tussen hobbyverf, studieverf en professionele verf. In de volgende blog laat ik voorbeelden zien van het verschil tussen de verschillende soorten acrylverf en vertel ik je welke verf ik zelf het liefst gebruik bij verschillende technieken.
Heb je vragen of opmerkingen? Laat gerust een reactie achter – ik lees ze graag!
Tot de volgende blog!
Reactie plaatsen
Reacties